donderdag 26 maart 2015

Boek review: Gamification in de klas

In 2014 is het boek Gamification in de klas van auteur Sem van Geffen verschenen. Van Geffen is werkzaam als onderwijskundige trainer/ontwikkelaar voor het Koning Willem 1 College in 's Hertogenbosch.



Mission Start model
Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel beslaat de achtergrond van gamification (theorie, visie, doelstellingen, etc.) en introduceert het ontwerpmodel dat door Van Geffen is ontworpen. Het tweede deel doorloopt de methodiek van het gehele ontwerpproces, vanaf de voorbereiding tot aan de evaluatie.

Het boek, bijna A4-formaat, heeft een prachtig design en er is veel aandacht besteed aan de vormgeving van elke individuele pagina. Daarmee nodigt het boek heel erg uit om gelezen te worden!

Het Mission Start model heeft Van Geffen gebaseerd op het Instructional Design Model van Morrison, Ross, Kalman en Kemp (2013) en het ADDIE model van Molenda (2003). De focus van het Mission Start model ligt op het analyseren en ontwerpen van gamification. Binnen het ontwerpen wordt onderscheid gemaakt tussen alleen een fysieke vorm van gamification (bijvoorbeeld in de vorm van een bordspel) of in combinatie met een platform (een aanvullende website).

Van Geffen differentieert de analyse- en ontwerpfase naar niveau. Dat houdt in dat ontwikkelaars met relatief weinig tijd, ervaring, kennis, etc. kunnen kiezen voor een snellere, verkorte ontwerpcyclus, terwijl ontwikkelaars met meer tijd, ervaring, kennis, etc. kunnen kiezen voor de gehele ontwerpcyclus én meer. Daarnaast geeft Van Geffen een aantal marketingtools (zoals een communicatieplan en mailing) om de doelgroep te bereiken.

Good practice
Tijdens het lezen van het boek viel het mij op dat er nagenoeg geen concrete voorbeelden worden gebruikt om gamification in het onderwijs toe te lichten. Eén keer is er een soort good practice waarin een Zweedse docent aangeeft hoe hij games gebruikt in zijn onderwijs, maar verder blijft het boek hier helaas behoorlijk oppervlakkig en vaag in.

Een voorbeeld: "Wat de speler kan verdienen op het platform moet in verhouding staan tot de prestatie die hij levert en de tijd die het kost om een leeractiviteit uit te voeren. Een eerste tip is om aan gemakkelijke opdrachten relatief kleine en minder zware beloningen toe te kennen dan aan lastige opdrachten. Naar mate een opdracht kort of lang is, kan de hoogte van de beloning variëren."

Als ik bovenstaand citaat lees, klinkt het allemaal heel logisch, maar toch zou ik het heel fijn vinden om een concrete uitwerking ervan terug te lezen. Wat is überhaupt een mogelijke beloning? En wat is klein of groot?

Persoonlijk had ik enorm de behoefte om aan de hand van een (fictieve) casus het gehele ontwerpproces te doorlopen. Daarmee zou de transfer van theorie praktijk verhelderd worden. Nu bleven de ontwerpfasen behoorlijk abstract en dat is erg jammer. Ik vraag mij af of leerkrachten aan alleen dit boek voldoende hebben om zelfstandig aan de slag te gaan met een eigen spelontwerp.

Aanvullende website
Van Geffen heeft gelukkig een rijke dynamische website als aanvulling op het boek opgezet. Via http://missionstart.nl kun je terecht bij een community en een actueel weblog over gamification in het onderwijs. Op dit weblog staan, naast aanvullende downloads, bijvoorbeeld wel de good practices die in het boek ontbreken. Daarmee kun je als lezer al veel concreter een beeld vormen bij gamification in de klas.

Een aantal onderwerpen in het boek is wel heel concreet uitgewerkt, met name die gebieden die Van Geffen vanuit zijn persoonlijke achtergrond sterk heeft ontwikkeld, namelijk het opzetten van een digitaal platform (website-design en -beheer) en het uitvoeren van secuur onderzoek in het kader van een gerichte evaluatie. Hoewel beide gebieden erg belangrijk kunnen zijn voor een succesvolle implementatie van gamification in de klas, vraag ik mij af in hoeverre de gemiddelde leerkracht zich hiermee bezighoudt.



Conclusie
Gamification gaat pas echt leven zodra je er mee aan de slag gaat. Dan wordt het betekenisvol! Dit boek helpt in het opstarten, maar blijft tegelijkertijd te vaak te globaal. Daarmee lijkt dit boek meer geschikt voor onderwijskundigen dan voor leerkrachten zelf.

Dat gezegd hebbende vind ik het een mooi initiatief en wil ik iedereen die geïnteresseerd is in gamification in het onderwijs oproepen om deel te nemen aan de community en het weblog op http://missionstart.nl.

1 opmerking:

  1. Hallo Don,

    ik kwam zojuist jouw review tegen, waarvoor dank!
    Mag ik twee kleine punten aanvullen?

    De geïnterviewde collega uit Scandinavië (Tobias Staaby) is een Noor. In het boek zit nog een tweede good practice, afkomstig van Robbert van der Pluijm. Hij heeft gamification op succesvolle wijze toegepast in een herontwerp van een cursus voor een IT opleiding van de Hogeschool Rotterdam.

    Iedereen hartelijk bedankt voor de aanschaf van mijn boek. :)

    Groet, Sem.

    BeantwoordenVerwijderen