vrijdag 13 november 2015

Workshop: ONDER EMBARGO

Vanmiddag was op de Pabo van Hogeschool Utrecht de  gave workshop ONDER EMBARGO verzorgd door Mirjan Albers (Cubiss) en Tom van de Wetering (SETUP). De workshop ging over cryptografie en legde continu de link naar de 21st century skills die hierbij noodzakelijk zijn, zoals probleemoplossend vermogen, kritisch denken, creativiteit, samenwerking, etc.

Keynote over 21st century skills
De middag begon met mijn inleidende keynote over 21st century skills. In mijn keynote wilde ik vooral de hype rondom deze "nieuwe" vaardigheden relativeren en vergelijken met oudere vormen van onderwijs. Daarnaast kwamen ook echt nieuwe vaardigheden aan bod, zoals informatie-, kennis- en publicatiemanagement. Ik sloot af met het vraagstuk rondom integratie en toetsing van deze vaardigheden, waarbij mijns inziens met name observatie en betekenisverlening belangrijke gereedschappen zijn van een leerkracht om kinderen te helpen in hun ontwikkeling. Hieronder staat de keynote als ondersteuning van mijn verhaal.




Cryptografie
Mirjan en Tom leidden de workshop in over cryptografie, waarbij het draait om het kunnen versleutelen en ontcijferen van een boodschap. Er zijn altijd drie partijen betrokken: de verstuurder, de ontvanger en het grote publiek dat "meeluistert". Hoe verstuur je een boodschap die de ontvanger kan ontgrendelen, zonder dat het grote publiek dit lukt? Onderstaande video legt dit concept uit:


Vervolgens gingen alle deelnemers aan de slag. Elk groepje kreeg een koffertje met daarin verschillende voorwerpen, zoals een kaart van de Verenigde Staten, een klokkenspel, een boek en een aantal speelkaarten. Sommige voorwerpen waren gemerkt door middel van kleurstickertjes.

Om te ervaren hoe ingewikkeld cryptografie is, gaf Tom ons de volgende boodschap om te ontcijferen: "DE SOM VAN ROME IS BIJ DE GLASHANDELAAR BEKEND" Wat zou dat kunnen betekenen?


Het lastige van bovenstaande puzzel is dat de uitkomst totaal onbekend is. Ben je op zoek naar een persoon, plaats, getal, of iets heel anders? Het woord SOM suggereert iets optellen. Maar wat dan? Ga je letters tellen of speelkaarten optellen. Maar welke dan?

Een deelnemer heeft opeens een openbaring: GLASHANDELAAR is synoniem voor RUITENBOER. In het boek zitten meerdere speelkaarten verstopt. Op de eerste pagina van hoofdstuk 4 zit de ruiten boer vastgeplakt. En nu? Is het antwoord 4? Dat is nog geen SOM.

Een tweede deelnemer ziet ineens in de tekst een aantal Romeinse cijfers op deze bladzijde staan. Dat kan geen toeval zijn! IX, IX en XVII. Bij elkaar opgeteld 35. Dat is het antwoord van de puzzel!


Zelf puzzels verzinnen
De laatste opdracht van de workshop was om zelf een puzzel te maken, waarvan de uitkomst TEXAS moest zijn. Direct gaan alle deelnemers aan de slag met het uitdenken van ingewikkelde puzzels. Soms erg ingewikkeld of vergezocht, maar soms ook heel eenvoudig. Althans, dat denken de ontwerpers. Als we de bedachte puzzels namelijk uitwisselen, blijkt het nog altijd niet zo eenvoudig te zijn om elkaars puzzel te kraken, ook al weet iedereen al de uitkomst! Maar het ontdekken van het pad er naar toe valt dus zeker niet mee. Een beruchte valkuil is dat je veel te ingewikkeld gaat denken. Een doebare puzzel bestaat uit ongeveer drie lagen: een hint, tussenstation en de oplossing.

Transfer naar het basisonderwijs
Vooraf was het enigszins spannend om te kijken of de transfer van deze pittige workshop gemaakt kon worden naar het basisonderwijs, maar volgens mij is dat heel goed mogelijk. Het idee om in kleine groepjes met een koffertje met concrete materialen aan de slag te gaan is erg aansprekend. Als je een aantal startpuzzels op het goede niveau hebt, kunnen kinderen proberen deze te kraken.

Als vervolgactiviteit zouden leerlingen hun eigen puzzels mogen verzinnen. Elk groepje ontvangt in het geheim een oplossing en vervolgens mogen ze zelf de puzzel daar naar toe bedenken. Uiteraard bedenken ze daarbij een eerste hint. Lukt het de andere groepjes om met deze hint elkaars code te kraken?



Ontwerpend leren
Nog een tandje hoger is om leerlingen hun eigen koffer te laten vullen met zowel conventionele materialen als zelf ontworpen materialen (3D-printen). Daarbij sluiten dergelijke lessen niet alleen aan bij 21st century skills, maar ook bij ontwerpend leren.

Sowieso komt de cyclus van ontwerpend leren heel gemakkelijk aan bod bij het ontwikkelen en doorontwikkelen van goede puzzels. Een goede puzzel is uitdagend, maar niet frustrerend of te eenvoudig. Volgens mij heb je namelijk nooit in één keer de perfecte puzzel bedacht. Kortom, voldoende redenen om al in het basisonderwijs met cryptografie aan de slag te gaan!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten